Uitspelen en uitstellen: mag de KNVB dat zomaar beslissen?

Reglement Wedstrijden Betaald Voetbal

Voor het antwoord op die vraag moeten we het Reglement Wedstrijden Betaald Voetbal (RWBV) van de KNVB openslaan. Hierin staat alles met betrekking tot het competitieprogramma van het Nederlandse betaald voetbal. Dat programma wordt vastgesteld en gewijzigd door het competitiebestuur betaald voetbal, waarin de KNVB, de Eredivisie CV en de Coöperatie Eerste Divisie vertegenwoordigd zijn.

Wanneer een wedstrijd niet wordt uitgespeeld, moeten volgens het RWBV eerst de tuchtrechtelijke organen van de KNVB zich buigen over de vraag of er een partij schuld heeft aan het niet uitspelen van die wedstrijd. Dit is bijvoorbeeld het geval als de aanhang van die club wanordelijkheden veroorzaakt en de club onvoldoende maatregelen heeft getroffen om dat tegen te gaan. Nadat de tuchtrechtelijke organen hun oordeel aan het competitiebestuur hebben laten weten, kan het competitiebestuur een beslissing nemen over de wedstrijd. Het competitiebestuur beslist in principe dat het niet gespeelde gedeelte van de wedstrijd op een later moment wordt uitgespeeld, maar kan ook beslissen de stand op het moment van staken als eindstand aan te merken of de gehele wedstrijd opnieuw te laten spelen. Alleen als er geen zwaarwegende belangen van de betrokken clubs of derden worden geschaad, kan van deze procedure worden afgeweken.

Het RWBV bepaalt verder dat een team verplicht is een wedstrijd te spelen als de voorlopige vaststelling van die wedstrijd ten minste vier dagen van tevoren en de definitieve vaststelling ten minste 48 uur van tevoren is medegedeeld. Als de wedstrijd is vastgesteld, dan kan hij op slechts twee voorwaarden worden uitgesteld. Het uitstel moet ten eerste ten minste twaalf uur van tevoren bekend worden gemaakt aan de betreffende clubs en het competitiebestuur moet ten minste drie dagen van tevoren een verzoek tot uitstel hebben ontvangen. In de reglementen is niet opgenomen wie een dergelijk verzoek kan doen en hoe het competitiebestuur dit verzoek beoordeelt.

De besluiten van het competitiebestuur rondom de Klassieker

Nadat de wedstrijd van Ajax tegen Feyenoord werd gestaakt nam het competitiebestuur in feite twee beslissingen. Het competitiebestuur besloot dat de Klassieker een paar dagen later uitgespeeld zou worden én dat de wedstrijd tegen Volendam zou worden uitgesteld. Buiten de omschreven tuchtrechtelijke rechtsgang kan een club ook direct naar de rechter stappen door een kort geding aan te spannen. In deze spoedprocedure kan een rechter gevraagd worden een besluit van een vereniging/bond tijdelijk te schorsen of helemaal te vernietigen. De kortgedingrechter bekijkt dan eerst of Ajax en FC Volendam een spoedeisend belang hebben. In dit geval hadden Ajax en FC Volendam dat belang, want zij wilden twee dagen later tegen elkaar spelen. Pas als het spoedeisend belang is vast komen te staan, gaat de rechter over tot beoordeling van de besluiten. Hij past daarbij in de regel marginale toetsing toe. Dat houdt in dat de rechter terughoudend beoordeelt of de KNVB in redelijkheid tot deze besluiten had kunnen komen.

Het eerste besluit, om de klassieker een paar dagen later uit te spelen, kan mogelijk in strijd zijn geweest met de verplichting om de bevindingen van de tuchtrechtelijke organen te horen alvorens over te gaan tot besluitvorming. Het is namelijk onduidelijk of het competitiebestuur dit vereiste in acht heeft genomen. Indien de KNVB niet de bevindingen van de tuchtrechtelijke organen heeft afgewacht, zou dit niet automatisch betekenen dat de rechter had ingegrepen. Een rechter zal in kort geding enkel ingrijpen wanneer de zwaarwegende belangen van partijen (Ajax en Volendam in dit geval) dat vereisen. De rechter maakt uiteindelijk een belangenafweging van alle betrokken belangen.

In die afweging zou de rechter bijvoorbeeld mee kunnen wegen dat de wedstrijd van Volendam daardoor verplaatst zou worden, waardoor de supporters van Ajax en Volendam worden benadeeld. Of deze belangen voldoende aanleiding geven voor een kortgedingrechter om in te grijpen in de besluitvorming van de KNVB is twijfelachtig.

Het besluit om de wedstrijd van Ajax tegen Volendam uit te stellen, moest aan twee voorwaarden voldoen. Aan de eerste voorwaarde, het uitstel moet 48 uur van tevoren bekend worden gemaakt, was voldaan. Of ook aan de tweede voorwaarde, waaruit volgt dat er ten minste drie dagen van tevoren een verzoek tot uitstel moet zijn gedaan, is voldaan is maar zeer de vraag. Het is niet duidelijk of, door wie en op welke gronden een verzoek is gedaan en of dat tijdig is gebeurd. Als er geen (tijdig) verzoek is geweest, dan had de rechter ook dit besluit kunnen schorsen, met inachtneming van de bovenstaande toets.

Wel succes in de rechtszaal?

Het competitiebestuur kan niet zomaar beslissen een wedstrijd uit te spelen of uit te stellen. Daaraan zijn voorwaarden gesteld in de reglementen. Het is maar zeer de vraag of het competitiebestuur zich in de besluitvorming rondom de Klassieker aan deze voorwaarden heeft gehouden. Als dat niet zo is, dan is het mogelijk dat de rechter in een kort geding een of beide besluiten had geschorst en Ajax gewoon tegen Volendam had kunnen spelen. De rechter had bij die beslissing de belangen van alle betrokken partijen afgewogen. Als die belangenafweging in het voordeel van Ajax en Volendam was uitgevallen, dan waren ze dit seizoen in de rechtszaal een stuk succesvoller geweest dan op het veld.

Martin Bax                            Stef van der Veldt
Juridisch adviseur               Advocaat