Sport luidt de noodklok: door ‘fout’ in Wet Kansspelen op Afstand méér kans op matchfixing

Matchfixing

Onder matchfixing wordt het manipuleren van sportwedstrijden verstaan door het beïnvloeden van spelers, wedstrijduitkomsten of spelmomenten met als doel daar financieel voordeel uit te halen. Indien een wedstrijd gefixt wordt, wordt er met die kennis ingezet op een bepaalde uitkomst op de gokmarkt. Het grove geld dat er in deze fixingbranche omgaat is vaak terug te herleiden naar crimineel geld en dus is er sprake van een hoog risico op witwaspraktijken.

Naast de urgentie om een eerlijke vorm van sport te reguleren, bestaat er dus de noodzaak om deze vermoedelijke criminele transacties te melden en effectief op te sporen. De impact van – en de criminele inmenging door – matchfixing moet dan ook niet onderschat worden. Om die reden vallen dergelijke praktijken onder de werking van de Wet ter voorkoming van witwassen en terrorismefinanciering (hierna te noemen: “Wwft”).

Wet Kansspelen op Afstand

Op 1 april 2021 treedt de Wet KoA in werking. Deze wet is erop gericht om online kansspelen te reguleren. Vanaf deze datum is het mogelijk een vergunningsaanvraag te doen door aanbieders van online kansspelen bij de Kansspelautoriteit (hierna te noemen: “KSA”). De onlinekansspelmarkt zal worden geopend op 1 oktober 2021, waarna het voor kansspelaanbieders mogelijk zal zijn om als wettig vergunninghouder online kansspelen ‘legaal’ aan te bieden.  Binnen een dergelijke vergunningaanvraag is een onderdeel omtrent matchfixing opgenomen. Dit is een eerste stap binnen Nederland om een meldplicht op te leggen aan aanbieders wanneer er een vermoeden is van matchfixing. Vóór de Wet KoA werden deze meldingen slechts op vrijwillige basis gedaan.

Aanvragers van vergunningen dienen te voldoen aan de navolgende voorwaarden om het manipuleren van wedstrijden te voorkomen[1]:

• Inventarisering van risico’s op witwassen en matchfixing;
• Het uitvoeren van cliëntenonderzoek naar iedere speler;
• Het monitoren van transacties van de speler als ze ‘ongebruikelijk zijn’ en het melden hiervan bij Financial Intelligence Unit Nederland (hierna te noemen: “FIU”), omdat er een vermoeden is van matchfixing of witwassen.

Juist omtrent dit laatste punt ontstaat nu de nodige commotie.

De noodklok

Tijdens de vele consultaties en gesprekken omtrent de nieuwe Wet KoA lag voor de sportbonden de focus vooral op een adequate meldplicht voor verdachte transacties. Van belang was dat deze meldingen bij de sportbonden zelf terecht zouden komen, zodat deze meldingen onderzocht en aangepakt konden worden. Hiertoe is dan ook een bepaling opgenomen in de Wet KoA; meldingen en signalen van matchfixing dienen gemeld te worden bij het door de KSA in het leven geroepen Sports Betting Intelligence Unit (hierna te noemen: “SBIU”). Deze communiceert op haar beurt weer met de sportbonden. In de praktijk blijkt dit nu slechts schijn. Omdat het risico op witwaspraktijken dermate aannemelijk is bij een vermoeden van matchfixing, vallen álle meldingen hieromtrent onder de Wwft. Om die reden wordt er enkel een melding gemaakt bij het FIU (zoals opgetekend in de Wwft) en dus niet bij het SBIU (zoals opgetekend in de Wet KoA).

Wat is hier nu het probleem? Bij het melden van verdachte transacties aan het FIU kleeft het grote bezwaar vanuit sportbonden, dat deze meldingen geheim dienen te blijven. Het is voor het FIU verboden om meldingen te delen met de sportbonden. Een melding zal (kortgezegd) als volgt in zijn werk gaan:

• Er wordt door een aanbieder van online kansspelen een melding gemaakt van een verdachte transactie die een vermoeden draagt van matchfixing bij het FIU;
• Het FIU beoordeelt of een dergelijke melding onderzocht wordt of terzijde wordt gelegd;
  • Wordt een melding terzijde gelegd, dan wordt deze melding niet alsnog gedeeld met het SBIU of de sportbonden.
• De melding wordt onderzocht door het FIU en als er voldoende grond is om te spreken van een verdachte transactie,
  • Wordt een melding onderzocht door het FIU, dan wordt deze melding alsnog niet gedeeld met het SBIU of de sportbonden.
• Bepaalt het FIU dat er sprake is van voldoende grond om te spreken van een verdachte transactie, dan meldt het FIU dit bij de politie;
  • Ook indien er sprake is van een verdachte transactie, wordt deze melding niet gedeeld met het SBIU of de sportbonden.
• De politie start een eigen onderzoek naar de verdachte transactie;
  • Indien de politie dit gewenst acht kunnen zij – enkel wanneer dit wettig is toegestaan – de melding doorzetten naar het SBIU of de sportbonden. Hiertoe bestaat echter geen verplichting.

Het probleem

De vraag die daarbij rijst: worden deze signalen uitgezocht en belanden ze überhaupt ooit bij de sport(bonden) zelf? Bij het FIU ontvangt ongeveer een half miljoen aan verdachte transacties van alle meldplichtige instellingen binnen Nederland. Matchfixingpraktijken ontvangen hierbij geen prioriteit ten opzichte van andere meldingen.

Er is dus enerzijds sprake van een noodzakelijke meldplicht in de Wet KoA, maar anderzijds komen deze meldingen bij een overheidsorgaan terecht, zonder dat de sportbonden hier weet van hebben. Mogelijk gevolg? Méér kans op matchfixing en minder kans op een effectieve aanpak van deze praktijken.

De sport staat met lege handen en blijft over met een verzwakte informatiepositie. Om die reden is er een brandbrief door de sportbonden verzonden aan de Minister van Justitie en Veiligheid. Wij volgen dit proces op de voet en houden u middels deze blog op de hoogte van alle ontwikkelingen!

Heeft u vragen over de nieuwe Wet KoA en de gevolgen die hieraan verbonden zijn aan de online kansspelmarkt? Neem gerust contact met ons op.

[1] https://kansspelautoriteit.nl/over-ons/bestuur-organisatie/wwft-matchfixing/