FIFA lootboxes in strijd met kansspelwetgeving

Loot boxes en vergelijkbaar materiaal komen steeds vaker onder de loep van de Kansspelautoriteit terecht. Ook Electronic Arts (de makers van FIFA) ontsnapt met haar packs niet aan de aandacht van de KSA. Op 15 oktober 2020 heeft de Rechtbank Den Haag1 geoordeeld dat ‘packs’ aangeboden door EA in het spel FIFA inbreuk maken op de Wet op de kansspelen.

Een ‘pack’ is een verzameling van virtuele voorwerpen die gebruikt kunnen worden in FIFA. Het is vooraf niet duidelijk welke voorwerpen en voetballers de speler in de packs zal aantreffen. De KSA is van mening dat het aanbieden van packs valt onder artikel 1 lid 1 sub a Wet op de kansspelen:

“Behoudens het in deze wet bepaalde is het verboden gelegenheid te geven om mede te dingen naar prijzen of premies, indien de aanwijzing der winnaars geschiedt door enige kansbepaling waarop de deelnemers in het algemeen geen overwegende invloed kunnen uitoefenen, tenzij daarvoor een vergunning is verleend.”

De KSA meent dat EA, in strijd met artikel 1 lid 1 sub a Wet op de kansspelen, met de packs in FIFA een kansspel aanbiedt zonder vergunning. EA dient de overtreding van artikel 1 lid 1 sub a Wok te staken onder de opgelegde last van € 250.000 per week, met een maximum van € 5.000.000,-.

De KSA stelt, en de Rechtbank is het hier mee eens, dat deelnemers van FIFA uit packs goederen winnen die een economische waarde vertegenwoordigen (prijs) en dat deelnemers bij het kopen en openen van packs op geen enkele manier invloed kunnen uitoefen op het winnen van een prijs (kans). Duidelijk is dat EA geen vergunning heeft zoals is bedoeld in de Wok. Aldus is de Rechtbank van mening dat EA met FIFA een illegaal kansspel aanbiedt.

EA verweert zich nog door te stellen dat het openen van de packs binnen FIFA niet kan worden gezien als een ‘zelfstandig spel’, waarbij behendigheid geen rol speelt. Het argument dat de packs geïntegreerd zijn in de gamemode ‘FUT-modes’, die wordt beheerst door behendigheidselementen, wordt niet aangenomen:

“Packs zijn los van de FIFA-wedstrijden te kopen en te openen. De goederen uit deze packs staan los van de wedstrijden, in de zin dat een speler ervoor kan kiezen alleen maar packs te openen teneinde gewenste voetballers te verkrijgen, die al dan niet kunnen worden verhandeld. Het feit dat veel spelers niet het spel op deze manier spelen, laat de mogelijkheid daartoe onverlet.” (r.o. 7.4)

Het zelfstandig aanbieden van loot boxes of vergelijkbaar materiaal binnen een game valt dus zeer snel onder het criterium van het aanbieden van kansspelen. Ook wanneer in het kader van een behendigheidsspel kansspelelementen zijn toegevoegd, kunnen deze kansspelelementen (zeer) snel als zelfstandig kansspel worden gedefinieerd.

Nu de Rechtbank van oordeel is dat een speler geen overwegende invloed heeft op de einduitslag, is de logische vervolgstap om vast te stellen of er daadwerkelijk sprake is van een prijs. Zonder prijs immers geen kansspel in de zin van de Wok en dus geen overtreding. Een prijs is volgens de leidraad van de KSA: een speluitkomst welke een waarde vertegenwoordigt of kan opleveren in het economisch verkeer.

De economische waarde van de packs komt tot uiting in het feit dat FUT-munten naar FUT-punten en vervolgens naar euro’s kunnen worden omgerekend. De economische waarde van de verkregen voetballer op de interne markt is doorslaggevend voor de vraag of sprake is van een prijs. Onder verwijzing naar het Runescape-arrest oordeelt de Rechtbank dat de interne, virtuele game-economie als een reële economie kan worden beschouwd. Het feit dat er daarnaast een zwarte markt bestaat waarbij spelers voor daadwerkelijk geld worden verhandeld, kan een extra aanwijzing vormen voor de vaststelling van een reële economische waarde.

Voor de vraag of sprake is van een kansspel is niet relevant, zo oordeelt de Rechtbank, de intentie van de aanbieder, het speeldoel, de intentie van de speler, een zekere mate van transparantie over prijsaanbod en winkansen, het hebben van altijd-prijs, de frequentie waarmee het spel wordt gespeeld, het ontbreken van inleg, uitkering of inwisselbaarheid in geld, het aanwijzen van een winnaar, onderlinge competitie en het uitgangspunt van een afgesloten circuit. Dit is logisch nu deze punten geen bestandsdeel zijn van de verbodsbepaling (artikel 1 lid 1 sub a Wok).

Gelet op het voorgaande lijkt er weinig ruimte voor game publishers om zogenaamde loot boxes c.q. kansspelelementen toe te voegen aan hun spellen. In belangrijke mate is dit niet onlogisch, nu kansspelen als een risicoproduct moeten worden aangemerkt en terughoudend moet worden omgegaan met het aanbieden van (niet-gereguleerde) kansspelen. Tegelijkertijd laat deze uitspraak ook zien dat er zeker nog ruimte bestaat voor kansspelen c.q. kansspelelementen in een game.

Heeft u vragen over kansspel(elementen) in uw game, bent u voornemens kansspel(elementen) in uw game te implementeren, of heeft u vragen over het voorgaande? Neem gerust contact op met ons gespecialiseerde kansspel & gaming team.

_____________________

1 Rb. Den Haag 15 oktober 2020, ECLI:NL:RBDHA:2020:10428.